’The Starling Girl’ Review: Eliza Scanlen w inteligentnym studium nastolatki rozdartej między religią a pożądaniem

Dla wielu osób, zwłaszcza na Południu, chrześcijaństwo nie jest tylko religią, ale sposobem na życie. W tych społecznościach Biblia jest interpretowana dosłownie, ze sztywnymi rolami płciowymi i zwyczajami, które przedkładają czystość nad wszystko inne. Skromność jest wcześnie wpajana młodym dziewczynom, z naciskiem na zakrywanie ciała przez cały czas. Długie spódnice, swetry nawet w upały, długie włosy, brak makijażu, skromna postawa. Dla dziewcząt w tych społecznościach życie polega na posłuszeństwie rodzicom, aż nadejdzie czas przekazania władzy mężom. W centrum tego wszystkiego znajduje się jednak kościół: wszechwiedząca, wszechwidząca istota, której należy się bać i którą należy szanować, pod karą odtrącenia u bram nieba. Życie na Ziemi toczy się wokół losu nieśmiertelnej duszy. Pragnąć czegokolwiek innego, to dać się opanować przez uścisk szatana.

To jest problem dla The Starling Girl Jem Starling (Eliza Scanlen), energiczna 17-latka, która nie może pomóc, ale kocha uwagę, gdziekolwiek może ją zdobyć. Ale w jej małej ewangelickiej społeczności w Kentucky ma pilniejsze obowiązki. Jest najstarszą córką w dużej rodzinie, co oznacza, że jest w rzeczywistości drugą matką, zajmującą się zarówno dziećmi, jak i domem. Jej matka, Heidi (Wrenn Schmidt), liczy na to, że Jem będzie opoką rodziny w miejsce jej ojca, Paula (Jimmi Simpson), którego problem z alkoholem izoluje go od wszystkich innych. Podobnie jak Jem, Paul po cichu tęskni za czymś więcej, niezadowolony z małości swojej egzystencji. Zanim się ustatkował, był piosenkarzem country, grającym z zespołem The Deadbeats. Jem też ma zamiłowanie do muzyki – tańczy w kościelnym zespole tańca uwielbienia.

The Starling Girl otwiera się na Jem występującej z trupą, jej głównym źródłem fizycznej radości. Ale nawet gdy próbuje uwolnić swoje ciało poprzez ruch, oczy kościoła wydają wyrok. Zaraz po występie Jem zostaje zawstydzona przez starszą kobietę w kościele za to, że jej stanik jest widoczny pod koszulką. Zażenowana, natychmiast wycofuje się w prywatne miejsce, by się wypłakać. Film jest pełen takich momentów – starsza kobieta ostrzega Jem przed jej ciałem i tym, jak łatwo może ono ulec uszkodzeniu. W jednej chwili jest zawstydzana za swoje ciało, a w następnej matka naciska na nią, by pomyślała o małżeństwie i urodzeniu dzieci. Scenarzystka i reżyserka Laurel Parmet rozumie sprzeczność, jaką jest wymaganie dojrzałości przy jednoczesnym demonizowaniu wszelkich dowodów jej występowania.

Ten film, podobnie jak niedoceniony debiut Karen Maine sprzed kilku lat, Yes God Yes, zmaga się z konfliktem, jaki odczuwają chrześcijańskie dziewczęta, gdy uznają swoją seksualność. Podczas gdy inne dziewczyny eksplorują seks i romans bez obawy przed ognistym potępieniem, bohaterki Maine i Parmet mają wrażenie, że przyjemność jest z natury grzeszna. Ale podczas gdy Yes God Yes’ skupia się na masturbacji, The Starling Girl jest nieco bardziej abstrakcyjna. Parmet jest bardziej zainteresowany tym, jak wstyd wpływa na sposób poruszania się ciała. Scanlen przedstawia Jem jako dziewczynę w stanie wojny z samą sobą, próbującą uwolnić się od ograniczeń wstydu – nie tylko kiedy jest sama, ale także w miejscach publicznych. Jem jest niespokojna, chce być zauważona w sposób, który według niej jest bezbożny. Jej ruchy taneczne mają dodatkowe akcenty, małe przejawy jej rosnącej seksualności. Inne dziewczynki to zauważają i po cichu mają jej to za złe. Nawet jej matka wydaje się myśleć, że Jem lubi siebie trochę za bardzo. Czerpie zbyt wiele przyjemności z młodzieńczego piękna. Pragnie zbyt dużej niezależności.

Ale Jem chce miłości, pasji i ciepła. Chce swobodnie poruszać swoim ciałem, poprzez taniec i poprzez życie. Jej pastor młodzieży, Owen (Lewis Pullman), wydaje się to rozumieć. On również czuje się nie na miejscu w ich zapiętym na ostatni guzik miasteczku. Kiedy zaczynają spotykać się w tajemnicy, Jem po raz pierwszy w życiu znajduje się w centrum uwagi. Dla niej nie ma znaczenia, że on jest żonaty; liczy się tylko to, że on wydaje się ją rozumieć. W pewien sposób czas spędzony przez Jem z Owenem odzwierciedla małe, prywatne chwile, które dzieli z ojcem. Owen i Paul są łagodnie mówiącymi mężczyznami z długimi włosami i smutnymi oczami, po cichu tęskniącymi za czymś więcej niż ich małe miasteczko może im dać. Oni również czują się uciskani przez swoją surową społeczność, ale ich niezadowolenie ma gorzki smak, z podtekstem mizoginii, który Jem jest jeszcze zbyt młoda, by zrozumieć. Ciemność pożądania Owena do Jem ujawnia się powoli przez cały film, aż do wybuchowej kulminacji.

Pullman gra Owena jako człowieka, który wie, że jest drapieżnikiem, używając Jem jako ujścia dla swojej frustracji i poczucia bezsilności. Jak wielu starszych mężczyzn, którzy wykorzystują młode dziewczyny, widzi siebie jako rodzaj romantycznego bohatera, który jest po prostu ofiarą okoliczności. Co bardziej podstępne, wykorzystuje Boga, by przekonać Jem, że to, co robią, jest w porządku. Jednak empatyczna reżyseria Parmet pozwala nam zrozumieć, co jej bohaterka widzi w tym starszym mężczyźnie z problemami. Być może Jem wierzy, że może być dla Owena tym, czym jej matka nie może być dla ojca – zachęcaniem go do kreatywności, pielęgnowaniem jego pragnienia przygody. Są to naiwne wyobrażenia, ale kiedy jedyną opcją dla niej jest życie w pokornej służbie, pragnienie czegoś innego ma sens na całym świecie.

Z The Starling Girl, 2018’s Sharp Objects i 2019’s Babyteeth, Scanlen udowodniła, że jest zręczna w portretowaniu dziwnych i fascynujących młodych kobiet. W oczach Jem jest cicha siła – na jakimś poziomie zna swój potencjał, nawet gdy dorośli próbują zawstydzić ją, by myślała inaczej. Jedną z najmądrzejszych rzeczy w filmie Parmet jest sposób, w jaki portretuje ona uwewnętrznioną mizoginię u swoich bohaterek. The Starling Girl to złożony, często niepokojący portret tego, jak kobiety były zmuszane do kurczenia się i przekazywania tego wstydu swoim córkom. Gdzieś w środku wiedzą, że to rodzi nieszczęście, ale dla nich to mała cena za przyjęcie do królestwa niebieskiego. Podczas gdy świat wokół nich się zmienia, te kobiety są przekonane, że stare sposoby są najlepsze. Ale jak pokazuje nam podróż Jem, represja i wstyd zawsze prowadzą do buntu.