Sean Wang i jego babcie mają za sobą całkiem udany miesiąc. 19 stycznia debiut fabularny filmowca, Dìdi (弟弟), miał swoją światową premierę w konkursie na Sundance Film Festival, a cztery dni później został nominowany do Oscara za Nǎi Nai & Wài Pó. Krótkometrażowy dokument Disney+ nakręcił w 2021 roku podczas pandemii, opowiadając o codziennym życiu swoich babć ze strony ojca i matki, Yi Yan Fuei i Chang Li Hua, które po owdowieniu około dekady temu zostały współlokatorkami, a następnie, jak to ujął Wang, „siostrami” i „bratnimi duszami”
„Pomyśleliśmy, że byłoby wyjątkowo polecieć z powrotem do Fremont, zaskoczyć babcie i obejrzeć z nimi nominacje” – mówi Wang o szybkim powrocie producenta i operatora Sama A. Davisa do rodzinnego miasta w Bay Area w środku ich zaręczyn w Park City. „Nawet jeśli nie zostalibyśmy nominowani, [moglibyśmy] zakończyć tę surrealistyczną, niesamowitą podróż w miejscu, w którym ją nakręciliśmy”
Ale zostali nominowani, a Wang i Davis mogli przeżyć swój niezapomniany moment radosnego niedowierzania z obiema babciami, mamą i siostrą (z tatą na FaceTime), zanim polecieli z powrotem do Sundance, gdzie Dìdi (弟弟) zdobył zarówno Nagrodę Publiczności, jak i Specjalną Nagrodę Jury dla najlepszego zespołu w drodze do przejęcia przez Focus Features.
Yi i Chang podróżowali z resztą rodziny Wanga do Utah, aby wziąć udział w premierze Dìdi (弟弟) , a także spędzili prawie tydzień w Los Angeles na początku tego miesiąca na imprezie premierowej Disneya z okazji Księżycowego Nowego Roku 9 lutego Nǎi Nai & Wài Pó (20-minutowy film krótkometrażowy jest teraz przesyłany strumieniowo), a następnie 12 lutego obiad nominowanych do Oscarów. Para była honorowymi gośćmi na tym pierwszym, wielokrotnie przyjmując życzenia i prośby o selfie, gdy nie grali w mahjonga w rogu lub nie oglądali tancerzy lwów wijących się przez imprezę.
To wszystko było nowym doświadczeniem, które obie babcie traktują z przymrużeniem oka, być może ze względu na wszystko, czego były już świadkami w swoim prawie stuletnim życiu.
„Wiele osób ma ten moment, w którym zaczyna postrzegać swoich rodziców i dziadków jako coś więcej niż tylko etykietę. Są złożeni i mają swoją historię” – mówi Wang o swoim pragnieniu skierowania obiektywu na swoje babcie. „Ale trudno jest być bezbronnym wobec swojej rodziny, więc myślę, że infrastruktura filmowa i wprowadzenie ich do mojego świata jako filmowca oraz możliwość współpracy z nimi zmusza mnie do zamknięcia tej przepaści między wnukiem a babcią i zbliżenia nas do siebie”
W Nǎi Nai & Wài Pó Wang prosi swoje babcie o refleksję nad ich przeszłością i teraźniejszością, ale film jest także radosną kroniką, która była celową odpowiedzią na ogólnokrajową falę przemocy wobec starszych Azjatów po wybuchu pandemii. „To było zestawienie widoku ludzi takich jak oni, którzy padli ofiarą tych brutalnych zbrodni nienawiści, a następnie spędzania z nimi czasu i odczuwania tak wielkiej radości oraz myśli: „Jak ktokolwiek może uderzyć kogoś takiego jak oni w twarz?”” Mówi Wang. „Impuls do nakręcenia tego filmu był dwojaki: zarówno chęć pokazania wszystkim, jak ludzkie i trójwymiarowe, młodzieńcze, zabawne i głębokie są moje babcie, ale także w bardzo samolubny sposób chęć posiadania pamiątki po nich… Chęć uchwycenia tego szczególnego momentu w moim życiu, kiedy spędzam z nimi tyle czasu, a one wciąż są razem.”
Ponieważ nǎi nai i wài pó tego reportera już dawno odeszły, The Hollywood Reporter również skorzystał z okazji, by porozmawiać z babciami Wanga. Wywiad został przeprowadzony w języku mandaryńskim przez Zoom i zredagowany pod kątem długości i przejrzystości.
W ciągu ostatniego miesiąca byłeś w Utah i Los Angeles. Co wyniosłeś z tych podróży i czy często podróżujesz?
Yi Yan Fuei (Nǎi Nai): To rzadkie doświadczenie. Jeśli nie jesteśmy na wakacjach, nie wychodzimy.
Chang Li Hua (Wài Pó): Czujemy się bardzo szczęśliwi i zaszczyceni. Nigdy nie sądziłem, że ten film Seana spotka się z miłością wszystkich. To było nieoczekiwane, radosne doświadczenie. Wcześniej wiedliśmy zwyczajne i proste życie osób starszych. Jak to się stało, że nagle, ponieważ nakręciliśmy Nǎi Nai & Wài Pó, otrzymaliśmy tak wiele troski od wszystkich? Staliśmy się dwiema osobami, na których wszyscy się skupiają. To naprawdę wyjątkowe doświadczenie.
Jaka była twoja początkowa reakcja, gdy Sean po raz pierwszy powiedział ci, że chce nakręcić film dokumentalny o was dwojgu?
Nǎi Nai: Myśleliśmy, że tylko się z nami bawi.
Wài Pó: Że żartował.
Nǎi Nai: Nie wiedzieliśmy, jaki rodzaj filmu chciał nakręcić. „Jesteśmy tacy brzydcy, nie filmujcie nas!” I nie sądziliśmy, że jest to coś, co pokaże wszystkim publicznie.
Wài Pó: Wrócił do domu i powiedział: „Nǎi Nai i Wài Pó, będziecie moimi gwiazdami filmowymi, OK?” Powiedziałam: „Przestań żartować. Twoja Nǎi Nai i ja jesteśmy takie stare i brzydkie, jak mogłybyśmy być gwiazdami filmowymi? Gwiazdy filmowe to młode i ładne dziewczyny, przystojni chłopcy. Ale jeśli możemy być twoimi aktorami, to może to jest w porządku” To była nasza reakcja: po prostu niemożliwe. Ale po tygodniu przyprowadził swojego przyjaciela, kamerzystę i oświetleniowca, i naprawdę zaczęli filmować. To, co nakręcił, było po prostu naszym codziennym życiem. Pomyśleliśmy, że znajoma droga ułatwia jazdę (Uwaga redaktora: To chiński idiom, który oznacza, że zadania przed kamerą były znajome i łatwe).
Co inni powiedzieli ci o oglądaniu tego dokumentu?
Wài Pó: Niektórzy mówili, że oglądali ten film wiele razy. Naprawdę tęsknili za swoimi babciami, ponieważ już ich tu nie ma. Na imprezie Disneya była młoda osoba, która podbiegła i powiedziała: „Chcę zrobić sobie z wami zdjęcie. Oglądałam ten film i płakałam od początku do końca, ponieważ moja własna babcia zmarła miesiąc temu”
Co pomyślałeś, kiedy w końcu sam obejrzałeś film?
Wài Pó: Mam nadzieję, że wiele osób starszych, które obejrzą ten film, będzie mogło spędzić swoje dni z optymistyczną mentalnością. Że mogą być szczęśliwi. My, Chińczycy, mamy takie powiedzenie: „Lao (stary) xiao (młody)” Kiedy ludzie się starzeją, stają się jak dzieci. Oni również potrzebują miłości i opieki innych. Mam więc nadzieję, że młodsze pokolenia będą miały czas, aby bardziej zbliżyć się do swoich dziadków i babć.
Nasze pokolenie zetknęło się z wojną przez połowę naszego życia. Teraz, na starość, ponieważ nasze dzieci są posłuszne, ich praca jest stabilna, dochody są w porządku, mogą pozwolić nam żyć w dostatku, nie brakuje nam jedzenia ani ubrań. Czujemy się więc bardzo szczęśliwi. Nasze dzieci i wnuki to najszczęśliwsze pokolenia. Nie znają ubóstwa ani goryczy. Byliśmy tak biedni, że nie było nas stać na jajka. Byliśmy tak biedni, że uciekłem z oddziałami wojskowymi do Wietnamu na cztery lata do obozu internowania. Tego rodzaju goryczy nie są w stanie sobie nawet wyobrazić. Dlatego cieszę się i jestem wdzięczny, że nasze następne pokolenie może żyć w czasach bez wojny i mieć stabilne i szczęśliwe życie.
Czy rozpoznałeś jakieś gwiazdy na wydarzeniach, w których uczestniczyłeś?
Wài Pó: Nie, ponieważ w dzisiejszych czasach rzadko oglądamy filmy. Nie tak jak kiedyś: Elizabeth Taylor, bardzo lubiłem Audrey Hepburn, Doris Day. Teraz rzadko chodzimy do kina, codziennie oglądamy programy na laptopie.
Nǎi Nai: Dziś rano przeczytałem w [chińskojęzycznej gazecie] World Journal, że Steven Spielberg, ten słynny reżyser, uczestniczył tego dnia w lunchu.
Wài Pó: Zrobił sobie zdjęcie z Seanem.
Nǎi Nai: Nie miałem pojęcia, dopóki nie przeczytałem tego w gazecie.